Thách thức đón chờ Putin trong lần thứ 3 làm Tổng thống

Khi quyết định tham gia tranh cử Tổng thống Nga nhiệm kì 2012 - 2018, các nhà phân tích cũng như giới truyền thông đều nhận định đương kim Thủ tướng Vladimir Putin sẽ quay trở lại chiếc ghế quyền lực nhất nước Nga. Thế nhưng, khi cuộc bầu cử ngày càng đến gần, phe đối lập ở Nga đã quyết định kêu gọi biểu tình phản đối việc Putin quay trở lại cuộc chạy đua vào điện Kremlin và kết quả bầu cử Duma quốc gia Nga.

Động thái bất ngờ của phe đối lập đã khiến con đường trở lại điện Kremlin của Putin trở nên chông gai và khó nhọc hơn bội phần. Việc hàng chục ngàn người tuần hành trên các đường phố Moscow và những thành phố lớn khác đã đánh một đòn rất mạnh vào uy tín của ứng cử viên tổng thống, đương kim Thủ tướng Putin, cả ở trong nước và trên trường quốc tế. Cũng gần như ngay lập tức sau khi kết quả kiểm phiếu được công bố, phe đối lập đã lên kế hoạch biểu tình phản đối sự trở lại của Tổng thống Putin, thách thức đầu tiên trên con đường trở lại điện Kremlin của cựu điệp viên KGB.

Dù cáo buộc các cuộc biểu tình của phe nhóm đối lập “có sự hậu thuẫn từ bên ngoài”, nhưng không thể phủ nhận uy tín của Putin và Đảng Nước Nga Thống Nhất đã giảm sút so với cuộc bầu cử năm 2004. Trên thực tế, một phần kết quả bầu cử vừa được công bố cho thấy, số lượng cử tri ủng hộ Putin đã giảm gần 10% so với năm 2004. 30% số phiếu được kiểm cho thấy số người ủng hộ ứng cử viên Putin chỉ đạt 63% so với 72% trong cuộc bỏ phiếu 8 năm trước. Tuy nhiên, số phiếu trên vẫn đủ cho đại điện của Đảng Nước Nga Thống Nhất giành thắng lợi ngay từ vòng đầu tiên.

Dù đã gần như nắm chắc phần thắng, nhưng Putin vẫn sẽ phải đau đầu để giải quyết những cáo buộc gian lận của phe đối lập, cũng như ứng phó với các đợt biểu tình mà phe này dự kiến sẽ phát động trong nay mai. Đây sẽ là lần trở lại chông gai nhất mà người đàn ông từng 8 năm chèo lái nước Nga phải trải qua.

Việc trở lại cương vị Tổng thống Nga nhiệm kì 2012 - 2018 là điều kiện tiên quyết để cho nhà lãnh đạo Putin có thể tiếp tục chạy đua vị trí đứng đầu điện Kremlin trong nhiệm kì 6 năm tiếp theo. Tuy nhiên, sự phản đối của người dân đang ngày một tăng sẽ là bài toán khó đối với Putin để tiếp tục chèo lái nước Nga đến năm 2024.

Cuộc đàm phán gần đây nhất của Nga và Mỹ về vấn đề lá chắn tên lửa mà Hoa Kỳ định triển khai trên lãnh thổ các nước từng thuộc Liên Xô cũ đã đổ vỡ, khi hai bên không tìm được tiếng nói chung. Dẫn đầu đoàn đàm phán phía Nga, Thủ tướng Putin lên tiếng đổ lỗi cho Mỹ vì thất bại trong việc tìm ra giải pháp nhằm giải quyết những bất ổn xung quanh hệ thống phòng thủ từ xa mà Mỹ đang triển khai.

Trên thực tế, cuộc khẩu chiến giữa Nga và Mỹ về hệ thống lá chắn này đã xảy ra từ lâu, nhưng không bên nào chịu nhượng bộ. Phía Mỹ cho rằng đó là tấm lá chắn để bảo vệ họ và đồng minh trước những mối nguy từ Triều Tiên hay Iran, trong khi Nga thì coi đó là mối đe dọa trực tiếp nhằm vào mình. Chính vì lẽ đó, Nga đã triển khai hàng loạt tên lửa S-400-Triumph ở khu vực tiếp giáp với Ba Lan, Romania và Thổ Nhĩ Kỳ. Phía Nga còn đe dọa những hành động trả đũa nếu Mỹ tiếp tục triển khai hệ thống lá chắn tên lửa ở khu vực.

Ngoài ra, Nga cũng đang triển khai nghiên cứu những loại siêu tên lửa với tầm bắn lên tới hàng chục ngàn km, đồng thời có khả năng mang theo nhiều đầu đạn hạt nhân để đối trọng với hệ thống lá chắn của Mỹ. Cùng với đó là kế hoạch hiện đại hóa quốc phòng trị giá nhiều chục tỉ USD cũng đang được triển khai để hiện đại hóa quốc phòng vào năm 2020.

Việc đầu tư mạnh vào quốc phòng sẽ tạo ra những thách thức lớn đối với Tổng thống Putin trong nhiệm kì sắp tới. Song song hai nhiệm vụ phát triển kinh tế và hiện đại hóa quốc phòng sẽ đưa nước Nga trở lại vị thế cường quốc, nhưng lại là nhiệm vụ hết sức lớn lao của người chèo lái đất nước.

Khi bất ổn trong nước còn đang là gánh nặng thì tân tổng thống Nga vẫn phải giải quyết những vấn đề quốc tế có tầm ảnh hưởng sâu rộng. Chưa bao giờ, vấn đề bất ổn Syria và hạt nhân Iran lại khiến Nga và Trung Quốc mâu thuẫn với phương Tây đến vậy.

Từng phủ quyết các nghị định trừng phạt của Liên Hợp Quốc do phương Tây hậu thuẫn đối với vấn đề Syria cũng như việc triển khai tàu chiến tới khu vực cho thấy quyết tâm của Nga nhằm ngăn chặn khả năng Mỹ và đồng minh sử dụng biện pháp quân sự đối với Damascus.

Việc không sử dụng quyền phủ quyết đối với vấn đề Libya khiến chế độ Gaddafi sụp đổ đã làm Nga thiệt hại hàng tỉ USD tiền bán vũ khí. Nếu như sự việc tương tự lặp lại ở Syria, có lẽ Nga sẽ mất nhiều hơn thế, bởi quan hệ kinh tế giữa Damascus và Moscow lớn hơn so với Tripoli rất nhiều. Việc đảm bảo lợi ích của nước Nga đang là một trong những thách thức lớn đối với Tổng thống Putin.

Vấn đề hạt nhân Iran cũng là một trong những thách thức đối với người đứng đầu điện Kremlin, bởi Nga là nước giúp đỡ Iran xây dựng các nhà máy điện hạt nhân và cung cấp cho họ các thanh nhiên liệu để chạy các lò phản ứng. Trong khi đó, Mỹ và đồng minh luôn khẳng định Iran đang tham vọng sở hữu vũ khí hạt nhân, và có thể tấn công phủ đầu nhà nước Hồi giáo bất cứ lúc nào.

Thách thức đang thực sự đặt trên vai Tổng thống Putin, bởi giải quyết các vấn đề quốc tế sẽ quyết định vị thế của nước Nga cũng như các lợi ích về kinh tế của đất nước. Dù không dẫn đầu liên quân tham chiến ở Libya, nhưng sự sụp đổ của chế độ Gaddafi đã giúp vị thế nước Mỹ được đẩy cao, đồng thời khiến Nga và Trung Quốc gánh những thiệt hại không nhỏ. Đó là lí do khiến những thách thức càng trở nên nặng gánh đối với người chèo lái nước Nga.